异名:Aceras angustifolia Lindl. (synonym)、Aceras angustifolia Lindl. var. longicruris (C. Wright ex A. Gray) Makino (synonym)、Aceras longicruris C. Wright ex A. Gray (synonym)、Herminium angustifolium (Lindl.) Benth. ex Hook. f. (synonym)、Herminium angustifolium (Lindl.) Benth. ex Hook. f. var. brevilabre T. Tang et F. T. Wang (synonym)、Herminium angustifolium (Lindl.) Benth. ex Hook. f. var. longicruris (C. Wright ex A. Gray) Makino (synonym)、Herminium angustifolium (Lindl.) Benth. ex Hook. f. var. nematolobum Hand.-Mazz. (synonym)、Herminium lanceum (Thunb. ex Sw.) Vuijk var. longicrure (C. Wright ex A. Gray) H. Hara (synonym)、Herminium longicruris (C. Wright ex A. Gray) T. Tang et F. T. Wang (synonym)、Herminium minutiflorum Schltr. (synonym)、Herminium stenostachyum T. Tang et F. T. Wang (synonym)、Monorchis angustifolia (Lindl.) Schwarz (synonym)、Ophrys lancea Thunb. ex Sw. (synonym)
俗名:脚根兰 (JiǎoGēnLán) Chinese、细叶零余子草 (XìYèLíngYúZǐCǎo) Chinese、角盘兰余粮子草 (JiǎoPánLánYúLiángZǐCǎo) Chinese
角盘兰余粮子草(台湾兰科植物彩色图鉴)、脚根兰(台湾兰科植物)、细叶零余子草(台湾植物志)
图版54: 6
Herminium lanceum(Thunb. ex Sw.)Vuijk in Blumea 11: 228. 1961; 中国高等植物图鉴5: 624, 图8098. 1976; 台湾兰科植物彩色图鉴1: 207, 图77. 1977, et 2: 556. 1990; 西藏植物志5: 704, 图370(1-2). 1987; K. Y. Lang in Acta Phytotax. Sin. 26 (3): 175. 1988;横断山区维管植物2: 2528. 1994. ——Ophrys lancea Thunb. ex Sw. in Kongl. Vetensk. Acad. Nya Handl. Stockh. 21: 223. 1800.——Aceras angustifolia Lindl. (ex Wall. Numer. List 241, no. 7061. 1832, nom. nud. )in Bot. Reg. 18: sub. t. 1525. 1832.——Aceras longicruris C. Wright ex A. Gray in Mem. Amer. Acad. ser. II, 6: 411. 1859.——Aceras angustifolia Wall. ex Lindl. var. longicruris(C. Wright ex A. Gray)Miq. , Prol. 139. 1866.——Platanthera angustifolia(Lindl. )Rchb. f. , Otia Bot. Hamb. 1: 39. 1878. ——Herminium angustifolium(Lindl. )Benth. ex Clarke in J. Linn. Soc. Bot. 25: 73. 1889. ——Herminium angustifolium(Lindl. )Benth. ex Hook. f. , Fl. Brit. Ind. 6: 129. 1890. ——Monorchis angustifolia(Lindl. )Schwarz. in Mitt. Thwing Bot. Ges. 1: 95. 1949. ——Herminium longicruris(C. Wright ex A. Gray)T. Tang et F. T. Wang in Acta Phytatax. 1: 29 et 61. 1951. ——-Herminium angustifolium (Lindl. )Benth. ex Hook. f. var. longicruris(C. Wright ex A. Gray)Makino in Bot. Mag. Tokyo 10: 109. 1896; 秦岭植物志1(1): 405, 图393. 1976. ——-Herminium angustifolium(Lindl. )Benth. ex Hook. f. var. brevilabre T. Tang et F. T. Wang in Acta Phytotax. 1: 28. et 61. 1951. ——Herminium angustifolium(Lindl. )Benth. ex Hook. f. var. nematolobum Hand.-Mazz. , Symb. Sin. 7: 1332. 1936. ——Herminium lanceum(Thunb. ex Sw. )Vuijk var. longicrure(C. Wright ex A. Gray)H. Hara in J. Jap. Bot. 44: 60. 1969; 台湾植物志5: 1029, 图1611. 1978; 台湾兰科植物3: 137-139(图). 1987. ——Herminium minutflorum Schltr. in Fedde Repert. Sp. Nov. 9: 273. 1924. ——Herminium stenostachyum T. Tang et F. T. Wang in Bull. Fan Mem. Inst. Biol. Bot. 7: 130. 1936.
植株高10-83厘米。块茎圆球形或椭圆形,肉质,长1-1.5厘米,直径8-12毫米。茎直立,常细长,无毛,基部具2枚筒状鞘,中部具3-4枚疏生的叶。叶互生,叶片线状披针形,直立伸展,长达15厘米,宽达1厘米,先端急尖或渐尖,基部渐狭并抱茎。总状花序具多数密生的花,圆柱形,最长可达43厘米;花苞片小,披针形,直立伸展,先端急尖,短于子房;子房圆柱形,扭转,无毛,连花梗长5-7毫米;花小,黄绿色或绿色;中萼片卵状长圆形或长圆形,直立,凹陷呈舟状,长2-4毫米,宽1-1.5毫米,先端钝,具1脉;侧萼片张开,长圆形或卵状长圆形,长2.2-4毫米,宽1-2毫米,先端稍钝或急尖,具1脉;花瓣直立,线形,长2-4毫米,宽0.2-1毫米,较萼片狭很多,与中萼片相靠,先端钝或近急尖,具1脉;唇瓣轮廓为长圆形,长3-7毫米,宽1-2毫米,常下垂,基部扩大,凹陷,无距,常在近基部上面有1枚短的纵的脊状隆起,有时不明显,中部通常缢缩,在中部或中部以上呈叉状3裂,侧裂片线形或线状披针形,较中裂片长很多或稍较长,先端或多或少卷曲;中裂片披针形或齿状三角形;蕊柱粗短;药室并行;花粉团球形,具极短的花粉团柄和粘盘,粘盘圆形;蕊喙小;柱头2个,横椭圆形,隆起;退化雄蕊2个,常较长,长圆形,顶部稍扩大,较花药低,近等长,罕稍过之。花期6-8月。
产于陕西(南部)、甘肃(东南部)、安徽(南部)、浙江、江西、福建、台湾、河南(南部)、湖北、湖南、广东、广西(东北部)、四川、贵州、云南(南部至东南部)。生于海拔730-3400米的山坡杂木林至针叶林下、竹林下、灌丛下或草地中。朝鲜半岛南部、日本、中南半岛至喜马拉雅地区也有分布。模式标本采自尼泊尔。
全草民间作药用。
|